Το χρέος, η δημιουργία χρήματος και το κοινό συμφέρον

Γνωρίζουμε οτι τόσο η νεοφιλελεύθερη στροφή στη διαχείριση των καπιταλιστικών οικονομιών, όσο και η κρίση στη συνέχεια του χρηματοπιστωτικού συστήματος, συνδέονται με την παραχώρηση στις ιδιωτικές τράπεζες του – αποκλειστικού στην Ευρώπη – δικαιώματος της δημιουργίας χρήματος. Η κρίση χρέους απεκάλυψε με θεαματικό τρόπο οτι η κερδοφορία του κεφαλαίου έπαψε να συνδέεται κατά κύριο λόγο με την αναπαραγωγή της καπιταλιστικής οικονομίας, και εξαρτάται πλέον από τη δυνατότητα του τραπεζικού τομέα να αντλήσει προσόδους, με τη βοήθεια του κράτους, μειώνοντας εισοδήματα ή καταστρέφοντας παραγωγικό δυναμικό.

Αναπτυξιακή τράπεζα και ανασυγκρότηση

Η πρόταση για δημιουργία ελληνικής αναπτυξιακής τράπεζας με “γαλλική τεχνογνωσία” δεν σηματοδοτεί μια στροφή του υπουργείου Ανάπτυξης προς το σχεδιασμό της ανασυγκρότησης της οικονομίας, αλλά πολύ απλούστερα μια πλάγια προσπάθεια ενίσχυσης της ρευστότητας του επιχειρηματικού τομέα (του δανεισμού του) και συμβολής στην αντιμετώπιση κατά προέκταση του προβλήματος των συστημικών ελληνικών τραπεζών σε οτι αφορά τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια. Κανείς βέβαια δεν μπορεί να υποστηρίξει οτι η ρευστότητα του επιχειρηματικού τομέα είναι ένα ζήτημα το οποίο δεν πρέπει να αντιμετωπιστεί. Αλλά η αναζωπύρωση της οικονομικής δραστηριότητας δεν θα εξαρτηθεί από έναν επιχειρηματικό τομέα ο οποίος έχει οδηγήσει την οικονομία στο σημερινό αδιέξοδο, παρά τις αλλεπάλληλες χρηματοδοτήσεις των ΚΠΣ και την υψηλή κερδοφορία της περιόδου ως το ξέσπασμα της κρίσης. Πρέπει να βασιστεί σε σημαντικές δημόσιες επενδυτικές παρεμβάσεις και παρεμβάσεις στο επίπεδο των υποδομών και των υπηρεσιών, οι οποίες θα συμπαρασύρουν και θα κατευθύνουν σε μεγάλο βαθμό τον επιχειρηματικό τομέα.

Ποιές κοινωνικές συμμαχίες, ποιές πολιτικές συμμαχίες;

Βρισκόμαστε πλέον σε μια δυναμική η οποία είναι πολύ πιθανόν να μας οδηγήσει σε μια Αριστερή διακυβέρνηση, και είναι επόμενο να διευρύνονται οι προβληματισμοί και να αυξάνονται οι δημοσιεύσεις που αφορούν τις πολιτικές κοινωνικών και πολιτικών συμμαχιών. Αλλά οι συνήθεις αναφορές στο ζήτημα των κοινωνικών συμμαχιών πολύ γρήγορα και πολύ εύκολα γλυστράνε προς μια συζήτηση για τις πολιτικές συμμαχίες, για τις πιθανές συνεργασίες μεταξύ κομμάτων και οργανώσεων της αριστεράς και σε κάποιες περιπτώσεις της κεντροαριστεράς. Η συζήτηση για το πώς τίθεται σήμερα το ζήτημα των κοινωνικών συμμαχιών, και επομένως για το ποιοί είναι σήμερα οι κοινωνικοί συσχετισμοί μετά από είκοσι και πλέον χρόνια υλοποίησης νεοφιλελεύθερων πολιτικών, βρίσκεται σε ένα στοιχειώδες επίπεδο. Ο βασικός λόγος είναι οτι ο χώρος της Αριστεράς δεν μπορεί να ξεφύγει από αναφορές σε εμπειρίες του παρελθόντος και από ξεπερασμένα και κατά κανόνα ιδεολογικοποιημένα αναλυτικά εργαλεία. Οι “ταξικές αναλύσεις” δυσκολεύονται να κατανοήσουν την κοινωνική διαστρωμάτωση, όπως έχει διαμορφωθεί σήμερα, ενώ οι συζητήσεις περι κοινωνικών και οικονομικών πολιτικών συνδυάζουν αναφορές σε έναν δογματικό και γενικόλογο μαρξισμό, κατάλοιπο του μαρξισμού- λενινισμού της 3ης Διεθνούς, και έναν κεϋνσιανισμό πολλαπλών και ευκαιριακών χρήσεων.