Να ξαναγράψουμε τους κανόνες από την αρχή

(Συνέντευξη στη Σταυρούλα Πουλημένη – alterthess.gr)

1.Στο βιβλίο σου θέτεις το ζήτημα της υπέρβασης της σχέσης κεφαλαίου εργασίας μέσω της ανάπτυξης της γνωστικής ικανότητας των ανθρώπων και της δημιουργίας δομών δημοκρατικής λήψης αποφάσεων εντός του πεδίου της εργασίας. Θα μπορούσε να υπάρξει τέτοια υπέρβαση χωρίς να τεθεί ζήτημα εξουσίας;

Δεν λέω ότι δεν πρέπει να τεθεί θέμα εξουσίας απέναντι στο κεφάλαιο και στο χρηματοπιστωτικό κεφάλαιο. Λέω όμως ότι το θέμα εξουσίας θα τεθεί μέσα από τη δημιουργία εκείνων των μορφών οργάνωσης που θα γεννηθούν από τα κάτω και οι οποίες εφόσον μπορέσουν να αναπτυχθούν και να ενταχθούν σε κοινωνικά κινήματα, θα επεξεργαστούν τη μορφή που θα έχει αυτή η εξουσία. Αυτή τη στιγμή το κοινωνικό ιατρείο αλληλεγγύης στην Θεσσαλονίκη είναι μια απάντηση στο τρόπο με το οποίο το κεφάλαιο διαλύει το ΕΣΥ και εξατομικεύει τους ανθρώπους. Δεν τους διαιρεί μόνο σε ασφαλισμένους και μη, αλλά οδηγεί πολλούς από αυτούς στο να μην έχουν στον ήλιο μοίρα. Αυτοί οι άνθρωποι δεν μπορούν εύκολα να ενταχθούν σε δομές αλληλεγγύης του ιστορικού εργατικού κινήματος καθώς μπορεί να είναι άνεργοι, ευέλικτα απασχολούμενοι κτλ. Έτσι  πρέπει να δημιουργηθούν νέες πρωτοβουλίες. Το κοινωνικό ιατρείο πάει να καλύψει αυτή την ανάγκη μέσα από μια κινητοποίηση εργαζομένων στο χώρο της υγείας. Πρόκειται για ανθρώπους οι οποίοι μπορούν να διαχειριστούν υπηρεσίες υγείας διότι έχουν ένα υψηλό επίπεδο ειδίκευσης και οι οποίοι συγχρόνως επιδιώκουν να δημιουργήσουν ένα κίνημα στον τομέα της Υγείας που θα θέσει και διεκδικήσεις απέναντι στην σημερινή εξουσία αλλά ταυτόχρονα θα διαμορφώσει ένα μοντέλο που θα μπορεί να εξελιχθεί στο μοντέλο ενός νέου ΕΣΥ. Ο τρόπος με τον οποίο οι δυνάμεις της Αριστεράς θα μπορέσουν να στηρίξουν τέτοιου είδους εγχειρήματα θα παίξει καθοριστικό ρόλο και για την εξέλιξη των εγχειρημάτων αλλά και για την Αριστερά την ίδια.

Κινήματα αλληλεγγύης: το παράδειγμα των κοινωνικών ιατρείων

(στο rednotebook)

Αλλά άφησα για το τέλος μια ακόμη σημαντικότερη νίκη της πολιτικής οικονομίας της εργασίας επί της πολιτικής οικονομίας της ιδιοκτησίας. Αναφέρομαι στο συνεταιριστικό κίνημα, και ειδικότερα στα εργοστάσια με καθεστώς συνεταιριστικό που έχουν εγκαθιδρυθεί, χωρίς καμία βοήθεια, χάρη στις προσπάθειες λίγων θαρραλέων. Ποτέ δεν θα είμαστε υπερβολικοί σχετικά με την αξία αυτών των μεγάλων κοινωνικών πειραμάτων. Με πράξεις και όχι με λόγια, έχουν αποδείξει οτι η παραγωγή σε μεγάλη κλίμακα και σύμφωνα με τις απαιτήσεις της σύγχρονης επιστήμης είναι δυνατή χωρίς την ύπαρξη μιας τάξης αφεντικών που προσλαμβάνει μια τάξη εργατών... Η συνεταιριστική εργασία θα πρέπει να αναπτυχθεί σε εθνική κλίμακα και να ενθαρρύνεται με μέσα της ίδιας φύσης.

Κάρλ Μάρξ, Εναρκτήρια ομιλία στη Διεθνή Ένωση Εργατών (1864)

Η άποψη οτι οι αντιστάσεις στην κυριαρχία του κεφαλαίου μπορούν να αναπτυχθούν μόνο στο πλαίσιο των παραγωγικών μονάδων όπου ισχύουν οι καπιταλιστικές σχέσεις παραγωγής, και οτι δεν εκδηλώνονται πραγματικά με παραγωγικές πρωτοβουλίες ανεξάρτητες απο την πλευρά των εργαζομένων, όσο αλληλέγγυες και αν είναι, δεν έχει σχέση με την ιστορία των εργατικών κινημάτων. Η σύγχηση που υπάρχει σχετικά με τη θέση του βασικού κορμού της κοινωνικής ή αλληλέγγυας οικονομίας στις αναπτυγμένες ευρωπαϊκές χώρες, οφείλεται στην κυριαρχία αυτής της στρεβλής άποψης. 

Η κυβέρνηση της αριστεράς και η φορολογία

Οι υπηρέτες του Μνημονίου θεωρούν οτι κατατροπώνουν τους εκπροσώπους του ΣΥΡΙΖΑ όταν τους κατηγορούν στα κανάλια οτι θα “επιβάλουν νέους φόρους¨. Συγχρόνως ενώ η κάθε Λαγκάρντ κατηγορεί “τους έλληνες” οτι δεν πληρώνουν φόρους, η τρόϊκα δεν επιβάλει στόχους για τη φορολογία ή τη φοροδιαφυγή, όπως κάνει για τους μισθούς και τις συντάξεις. Επίσης, ο Σαμαράς κάνει τις τουμπίτσες του χωρίς όμως να αλλάζει γνώμη σχετικά με την ανάγκη μείωσης των φόρων. Ο Κρούγκμαν (όπως και πολλοί άλλοι) μας έχει εξηγήσει με διάφορες ευκαιρίες, οτι στις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά και στην Ευρώπη, η καταβαράθρωση της φορολογίας του πλούτου και του κεφαλαίου ήταν η κεντρική διαδικασία μέσω της οποίας εγκαταστάθηκε ο νεοφιλελευθερισμός, και διαμορφώθηκαν οι κοινωνικές συμμαχίες που τον στήριξαν και τον στηρίζουν. Δεν υπάρχει έξοδος από τον νεοφιλελευθερισμό χωρίς την εγκαθίδρυση ενός φορολογικού συστήματος έντονα προοδευτικού, ικανού να εξασφαλίσει πόρους για την οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική ανασυγκρότηση.