Κίτρινα γιλέκα και CO2

Η εξέγερση των “κίτρινων γιλέκων” στη Γαλλία είναι σαν το αποτέλεσμα μιας μαθηματικής εξίσωσης. Η “φορολογία άνθρακα” αφορά πολύ περισσότερο τα κατώτερα εισοδήματα, έρχεται να προστεθεί σε μια άνιση κατανομή της φορολογίας γενικώς που ευνοεί σκανδαλωδώς τους πλούσιους, το αποτέλεσμα της φορολογίας άνθρακα κατά ένα πολύ μικρό μέρος πηγαίνει στην “οικολογική μετάβαση”. Δεν είναι επομένως με τίποτα το αποτέλεσμα της έλλειψεις κατανόησης της πλειοψηφίας των εργαζομένων σε οτι αφορά την ανάγκη μείωσης της κατανάλωσης ορυκτών καυσίμων, αλλά της συνειδητοποίησης του γεγονότος οτι είναι ένα προσχηματικό μέτρο που φορτώνει κι άλλα βάρη στους φτωχώτερους, ενώ η οικολογία δεν φαίνεται να ενδιαφέρει πραγματικά την κυβέρνηση.

Πράγματι από τα 37 δισ Ευρώ που θα εισπραχθούν από την φορολογία άνθρακα στη Γαλλία το 2019, μόνο τα 7 θα δαπανηθούν για την οικολογική μετάβαση. Οι φορολογικές απαλλαγές για τους πλούσιους που έχει επιβάλει η κυβέρνηση Μακρόν, τους έχει χαρίσει συνολικά 60 δισ. Ευρώ το χρόνο, σύμφωνα με την ATTAC Γαλλίας. Το 20% των φτωχώτερων γάλλων αφιερώνει το 7,5% του εισοδήματος για καύσιμα κίνησης, αλλά το 10% των πλουσιώτερων το 4%, εν μέρει λόγω καλύτερων και πιό πρόσφατων αυτοκινήτων. Εξάλλου, ενώ μετά την κρίση του 2008 οι αγορές νέων αυτοκινήτων στην Ευρώπη συνολικά είχε μειωθεί, από το 2013 σημειώνεται σταθερή και ταχεία αύξηση που αφορά κυρίως τα αυτικίνητα των πλουσιωτέρων, κυρίως τα SUV, αυτά που εμείς λέμε 4Χ4.

Οι μεταφορές αποτελούν βέβαια μια σημαντική πηγή εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, που φθάνει παγκοσμίως το 28,8% το 2015. Το 64,9% αυτών των εκπομπών αφορά τις οδικές μεταφορές. Στην Ευρώπη, οι μεταφορές επιβατών (2016) γίνεται κατά 82,9% με ιδιωτικά αυτοκίνητα, και 7,7% με τρένα και 9,4% με οδικά μέσα μαζικής μεταφοράς. Να μην ξεχνάμε οτι οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα ανα επιβάτη με τρένο είναι στο 50% των εκπομπών με ιδιωτικό αυτοκίνητο, και με λεωφορείο στο 60%. Είναι προφανές οτι για τη συγκράτηση και μείωση των εκπομπών αυτών, η μείωση της χρήσης του ιδιωτικού αυτοκινήτου έχει μεγάλη σημασία αλλά αυτό δεν σημαίνει οτι η φορολογία των καυσίμων κίνησης είναι το μέτρο που προέχει.

Η ATTAC Γαλλίας, εν όψει μάλιστα των κινητοποιήσεων της 8ης Δεκεμβρίου, προτείνει καταρχάς τη μεταφορά της φορολογίας άνθρακα στις μεγάλες βιομηχανικές επιχειρήσεις που ρυπαίνουν ενώ στην πραγματικότητα απαλλάσονται από αυτή τη φορολογία, με την δωρεάν παραχώρηση λ.χ. δικαιωμάτων εκπομπών, και παράλληλα το πάγωμα της φορολογίας άνθρακα για τα νοικοκυριά, του χειροτέχνες και τις μικρές επιχειρήσεις. Προτείνει επίσης τις εξής πολιτικές:

- να μεταφερθούν οι χρηματοδοτήσεις που συμβάλουν στην κλιματική υπερθέρμανση σε δραστηριότητες που συμβάλουν στην οικολογική μετάβαση,

- να αυξηθούν οι μηχανισμοί βοήθειας των φτωχώτερων νοικοκυριών σε οτι αφορά τη μόνωση των κατοικιών τους,

- να υποστηριχθεί η ανάπτυξη της τοπικής και βιολογικής αγροτικής παραγωγής,

- να ενισχυθούν οι δημόσιες υπηρεσίες και το εμπόριο κοντά στους τόπους κατοικίας,

- να ευνοηθεί η δημιουργία απασχόλησης που συνδέεται με την οικολογική μετάβαση,

- να δημιουργηθούν δίκτυα δημόσιων μεταφορών σε όλη τη χώρα,

- να να ενισχυθούν οι σιδηροδρομικές μεταφορές και η κινητικότητα που δεν ρυπαίνει,

- να ματαιωθούν οι διεθνείς συμφωνίες ελεύθερου εμπορίου που υπονομεύουν την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής.

Η περίπτωση της Γαλλίας είναι μια καθαρή περίπτωση υλοποίησης μιας νεοφιλελεύθερης στρατηγικής που εξαπολύει μιας γενική επίθεση κατά του κόσμου της εργασίας, χρησιμοποιώντας και το πρόσχημα της οικολογικής μετάβασης, ενώ συνεχίζεται η άρνηση μιας ουσιαστικής αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής. Η υλοποίηση μιας δίκαιης και αποτελεσματικής πολιτικής για το περιβάλλον απαιτεί μια ριζική αλλαγή προς την κατεύθυνση τις ισχυρής δημόσιας παρέμβασης για τις μεταφορές, την χωροταξία, την κατανομή του εισδήματος και τις διεθνείς εμπορικές σχέσεις. Οι κινητοποιήσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη στη Γαλλία εκφράζουν ένα θυμό απέναντι στην κυβερνητική πολιτική, και είναι πολύ πιθανό ότι θα καταλήξουν και σε μια ευρεία συνειδητοποίηση των νέων διακυβευμάτων σε οτι αφορά τις κοινωνικές και περιβαλλοντικές στρατηγικές, και τη θεμελίωσή τους μέσω θεσμικών δημοκρατικών καινοτομιών.